Jeronim de Rada, figura emblematike e Rilindjes tonë Kombëtare, i letërsisë dhe publicistikës shqiptare, e ndër arbëreshë, ka lindur më 19 nëntor 1814. Ai ishte mësues, botues, folklorist, filolog, poet dhe shkrimtar. Aktivitetet e tij publicistike, letrare dhe politike, ishin thelbësore jo vetëm për ndërgjegjësimin rreth minoritetit Arbëresh në Itali, por edhe për vendosjen e themeleve të një letërsie kombëtare shqiptare.
Veprat e tij, në të cilat mbizotëron dashuria e zjarrtë për prejardhjen e tij, janë një dëshmi e mbijetesës së identitetit shqiptar, i vënë përballë sfidave të shumta gjatë historisë. Lindi në fshatin Macchia të krahinës së Kozencës. Në tetor të 1934-s, me dëshirë të babait të tij, u regjistrua në Fakultetin e Drejtësisë së Napolit, por fokusi kryesor i tij mbeti mbledhja e materialeve folklorike dhe letërsia.
Pikërisht në Napoli, më 1836 nxori botimin e parë të poemës së tij më të njohur në shqip “Këngët e Milosaos”, me titullin Poezi shqiptare të shekullit XV. Në vitin e revolucioneve në Evropë, 1848, De Rada themeloi gazetën Shqiptari i Italisë (L’Albanese d’Italia), ku u përfshinë artikuj në gjuhën shqipe. Kjo gazetë dygjuhëshe, me karakter ‘politik, moral e letrar’ e me një tirazh prej 3200 kopjesh ishte i pari periodik në gjuhën shqipe i botuar ndokund. Emri i De Radës si katalizator i ndërgjegjes kombëtare shqiptare u bë i njohur dhe u përhap në mesin e shekullit XIX. Kur ishte në moshë të thyer, në të 70-tat, botoi revistën “Fjamuri i Arbrit”, ku u shpalosën më së miri vlerat e tij publicistike duke e rënditur ndër penat më të shquara në historinë e shtypit shqiptar.
Burimi origjinal: http://qbd.gov.al/jeronim-de-rada/
Albanian
English
Italian